Un féminisme musulman.

https://www.scienceshumaines.com/un-feminisme-musulman_fr_40447.html

Un féminisme musulman. Et pourquoi pas ? Malika Hamidi, L’Aube, 2017, 178 p., 20 €.

Christopher Pollmann

Février 2019

Voici un livre qui en surprendra plus d’un, car féminisme et islam passent, de nos jours, pour contradictoires. L’auteure rappelle que le Coran a été édicté 

dans et contre 

une société particulièrement patriarcale. 

πώς είμαστε σίγουροι ότι η κοινωνία ήταν εντελώς πατριαρχική όταν δεν έχουμε παρά ελάχιστα στοιχεία προϊσλαμικών πηγών (και γιατί άραγε;)

σ'αυτά τα ελάχιστα στοιχεία έχουμε αγαλματίδια με θεότητες θηλυκού γένους

έχουμε ποιήτριες της προϊσλαμικής εποχής

έχουμε μαρτυρίες όπου η γυναίκα ήταν κριτής σε ποιητικούς διαγωνισμούς.

το θέμα μητριαρχία/πατριαρχία/φαλλοκρατία είναι τεράστιο βέβαια. 

Les premiers temps de l’islam soutenaient une vision égalitaire des sexes, 

Κοράνι, σούρα 4, Οι Γυναίκες

11. Ο ΑΛΛΑΧ σας διατάζει όσον

αφορά (τη μοιρασιά της κληρονομιάς) στα

παιδιά σας. Για το αρσενικό ένα μερίδιο

ίσο με το μερίδιο δύο θηλυκών. Και αν

τα κορίτσια είναι πάνω από δύο, θα

μοιράσουν τα δύο τρίτα της κληρονομιάς

που άφησε. Αν όμως είναι μια κληρονόμος

θα πάρει το μισό μερίδιο. Και για τους

γονείς για καθένα από τους δύο, το ένα

έκτο από ό,τι άφησε, αν έχει αφήσει το

παιδί. Αν όμως δεν έχει το παιδί και τον

κληρονομούν οι γονείς του τότε η μητέρα

του θα πάρει ένα τρίτο. Αν έχει αδέλφια

τότε το μερίδιο της μητέρας θα είναι το

ένα έκτο.

avant qu’un mouvement réactionnaire reprenne le dessus.

Contrairement à la Bible,

ας είμαστε προσεκτικοί σε ένα θέμα: όταν μελετάμε κάτι, δεν μπορούμε να πετάμε στο κεφάλι του αναγνώστη κάτι που δεν έχουμε μελετήσει. η αντίθεση όντως μπορεί να ενθαρρύνει προς μια κατεύθυνση, να τονίσει δλδ μία θέση, αλλά καλά θα κάνουμε να μελετάμε τη θέση, ποια είναι, μόνη της. συγκριτική μελέτη δε σημαίνει 'μελετάω το ένα και πετάω στο κεφάλι του αναγνώστη ως επιχείρημα το άλλο'.

 le Coran ne rend pas Ève coupable de l’expulsion du jardin d’Éden et ne fait pas de la femme un sous-produit de l’homme.

ωστόσο διερωτώμαι σε ποιον απευθύνεται το Κοράνι όταν εξηγεί με πνεύμα δικαιοσύνης τι οφείλει να κάνει ο αναγνώστης ή ακροατής του για τα ορφανά τις γυναίκες και τους διανοητικά αναπήρους.

1. Ω! Άνθρωποι! Σε6αστείτε το Κύριό

σας, που σας δημιούργησε από μια και

μόνο ψυχή (Αδάμ), κι απ' αυτή έπλασε τη

σύντροφό της (Εύα) κι απ' αυτούς τους

δύο σκόρπισε - σαν σπόρους - αμέτρητους

άντρες και γυναίκες. Ν α σέβεστε τον

ΑΛΛΑΧ, που τ' όνομα Του αναφέρεται

στ' αμοιβαία σας δίκαια αιτήματα, και

σεβαστείτε τη συγγένεια μεταξύ σας. Γιατί

ο ΑΛΛΑΧ πάντοτε αγρυπνεi πάνω σας.

2. Και να διατηρείτε την περιουσία

των ορφανών. Και να μην

αντικατασταίνετε τα άχρηστα (δικά σας)

πράγματα, με τα δικά τους καλά, και να

μην καταβροχθίζετε τις περιουσίες τους -

ανακατεύοντάς τες με τις δικές σας

περιουσίες. Γιατί αυτό είναι μεγάλη

αμαρτια.

3. Κι αν φοβάστε ν' αδικήσετε τις

ορφανές (σε περίπτωση γάμου) τα ορφανά,

τότε να παντρεύεστε άλλες δύο ή τρεις ή

τέσσερις γυναίκες της εκλογής σας. Κι αν

όμως φοβάστε ακόμη μήπως τις αδικήσετε

τότε, να παντρεύεστε μόνο μία, ή όποιες

έχετε αιχμάλωτες κι αυτό για να σας

προφυλάξει απ' το να φερθείτε άδικα.

4. Και να δίνετε στις γυναίκες - που

παντρεύεστε - τη νόμιμη προίκα τους για

χάρισμά τους. Αν όμως, θεληματικά σας

επιστρέψουν μέρος της, τότε πάρτε το,

κι απολαύστε το με ενάρετη ευδιαθεσία.

5. Στους αδύνατους διανοητικά να μην

μεταβιβάζετε την περιουσία σας που ο

ΑΛΛΑΧ σας έχει εμπιστευθεί για να

συντηρείστε. Εξασφαλίστε τους όμως

τροφή, και ντύστε τους, 

(...)

 L’érudit du 8 siècle Ibn Hajar « cite plus de quinze cents femmes, dont de nombreuses juristes et savantes ».

δόξα τω θεώ! αν είναι λοιπόν έτσι τον 8ο αιώνα, και υπάρχουν τόσες γυναίκες λόγιες, αυτό βέβαια σημαίνει δύο πράγματα: αν αληθεύει αυτό (και γιατί να μην αληθεύει;), τότε ή 

- η κοινωνία ήταν έτσι από πριν, άρα όχι φαλλοκρατική και εντελώς πατριαρχική όπως αναφέρεται παραπάνω, ή 

- το Κοράνι μέσα σε λιγότερο από έναν αιώνα (αφού η διδασκαλία του Προφήτη του Ισλάμ άρχισε περί το 610, τελείωσε με το θάνατό του το 632 και το Κοράνι αναφέρεται ότι αποτυπώθηκε γραπτά περί τα μέσα του 7ου αιώνα) αποτυπώνει μια διδασκαλία με ανδροκρατική αντίληψη, και έτσι κάποιοι οδηγούν την κοινωνία σε αντιδραστικές καταστάσεις, όπως αναφέρει ο σχολιαστής του βιβλίου ("avant qu’un mouvement réactionnaire reprenne le dessus".)

Ignaz Goldziher, islamologue, décrit 

« de nombreux exemples de femmes ascètes, saintes, fondatrices de congrégations religieuses féminines, directrices d’hôpitaux et formatrices en sciences religieuses ».

αλοίμονο αν στα αγιολογικά κείμενα της ανατολικής Μεσογείου αυτό δεν ήταν φανερό: ότι η ευσέβεια μοιραζόταν στους ανθρώπους ισότιμα, έτσι έχουμε και στην χριστιανική και στην ισλαμική αντίληψη ρόλο της γυναίκας πολύτιμο στην κοινωνική προσφορά της. δείτε και συναξάρια.

Constatant que depuis une vingtaine d’années, on voit des femmes et des hommes militer contre les discriminations et violences faites aux femmes tout en se réclamant de l’islam, l’auteure veut renouer avec l’esprit des origines et sollicite donc « une théologie de la libération au sein de l’islam » et un « féminisme antiraciste et anticapitaliste ». Dans cette perspective, Malika Hamidi puise dans la pensée de féministes musulmanes d’aujourd’hui.

Rédigé dans un langage simple, l’ouvrage soutient notamment que l’islam et le port du foulard peuvent être des leviers d’émancipation féminine. On regrettera peut-être que l’auteure – qui évoque aussi la laïcité – n’en ait pas précisé le sens légal en France. Alors que celle-ci est souvent perçue comme un devoir de neutralité religieuse du citoyen, la loi du 9 décembre 1905 concernant la séparation des Églises et de l’État n’impose rien au citoyen (ni à l’élève), mais proclame au contraire sa liberté de conscience et de culte. L’obligation de neutralité religieuse est réservée à la puissance publique.