Το παρόν και το μέλλον των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων στον Αραβικό κόσμο

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 στο Συνεδριακό Κέντρο «Θεσσαλία», στα Μελισσάτικα Βόλου, η στρόγγυλη τράπεζα που διοργάνωσε η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών με θέμα: «Το παρόν και το μέλλον των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων στον Αραβικό κόσμο». Η εκδήλωση αυτή εντάσσονταν στο πλαίσιο του προγράμματος εκδηλώσεων της Ακαδημίας που για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος φέρουν τον τίτλο «Θεολογία Διαλεγόμενη».

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης οι ομιλητές (που προέρχονταν από τις χώρες ή τις χριστιανικές κοινότητες της Μέσης Ανατολής) παρουσίασαν επίκαιρες όψεις της σχετικής συζήτησης που επικεντρώνεται όχι μόνο στις δυσκολίες επιβίωσης των χριστιανών, αλλά και στις νέες προκλήσεις που τους θέτουν οι εξελίξεις της λεγόμενης Αραβικής άνοιξης».

Η στρόγγυλη τράπεζα άνοιξε με τις εισαγωγικές παρατηρήσεις του Διευθυντή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Δρ. Παντελή Καλαϊτζίδη, ο οποίος και συντόνιζε την στρόγγυλη τράπεζα. Ο κ. Καλαϊτζίδης αναφέρθηκε στη διαχρονική ευαισθησία της Ακαδημίας του Βόλου για το ζήτημα της παρουσίας των χριστιανών στη Μέση Ανατολή, ενώ παρουσίασε συνοπτικά προηγούμενες σχετικές δράσεις της – με κορυφαία τη διοργάνωση μεγάλου διεθνούς συνεδρίου στο Βόλο, σε συνεργασία με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, τον Ιούνιο του 2011. Στη συνέχεια το λόγο έλαβε ο πρώτος εκ των εισηγητών, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Πύργου Elias Toume (Συρία, Πατριαρχείο Αντιοχείας). Ο Θεοφιλέστατος περιέγραψε τις δραματικές συνέπειες του διετούς ήδη εμφυλίου πολέμου στη Συρία για χριστιανούς  και μουσουλμάνους, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στις δυσκολίες, τους κινδύνους αλλά και τα επώδυνα διλήμματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι χριστιανοί στη Συρία. Όπως τόνισε ο Θεοφιλέστατος στην παρέμβασή του, οι χριστιανοί θρησκευτικοί ηγέτες οφείλουν να ερμηνεύουν σωστά τα σημεία των καιρών, ώστε και με τη βοήθεια της προσευχής να κατανοήσουν τα επερχόμενα γεγονότα. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μετά το πέρας των δυσκολιών θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα συμμετοχής στη νέα συριακή κοινωνία που θα προκύψει. Γι’αυτό και όλοι οι χριστιανοί πρέπει να παίξουν θετικό ρόλο στην αναγέννηση και συμφιλίωση των διαφόρφων παρατάξεων. Το φανατικό Ισλάμ το φοβούνται όλοι, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, γι’ αυτό όπως υποστήριξε ο Θεοφιλέστατος θα πρέπει το Ισλάμ να δείξει έμπρακτα το σεβασμό του προς τις μειονότητες και να παρουσιάσει το σχέδιό του για τη μελλοντική διακυβέρνηση της Συρίας, δίνοντας μια θετική και ειρηνική διέξοδο στη δύναμη του κόσμου που ξεχύνεται στους δρόμους. Ο ρόλος των χριστιανών είναι να υπενθυμίσουν στους μουσουλμάνους ότι δεν πρέπει να συμπεριφέρονται με την αλαζονία της πλειοψηφίας, αλλά με τη λογική του πατριωτισμού, σύμφωνα με την οποία όλοι είναι ισότιμοι πολίτες.

Στη συνέχεια, ο Δρ. Hanna Grace, Κόπτης χριστιανός και Βουλευτής του Αιγυπτιακού Κοινοβουλίου, έκανε μια ιστορική αναδρομή παρουσιάζοντας τη θέση των χριστιανών στην Αίγυπτο τόσο κατά την οθωμανική περίοδο όσο και στις πιο πρόσφατες περιόδους της διακυβέρνησης Νάσερ, Σαντάτ και Μουμπάρακ, επικεντρώνοντας εντέλει την προσοχή του στην αντιμετώπιση των χριστιανών από την ισλαμικών αρχών κυβέρνηση της Αιγύπτου. Με βάση τις τελευταίες εξελίξεις και τα αποτελέσματα των πρόσφατων δημοψηφισμάτων, ο κ. Grace εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι Ισλαμιστές δεν θα καταφέρουν τελικά να επικρατήσουν στην Αίγυπτο, καθώς αφενός όλο και μεγαλώνει η απογοήτευση από τη διακυβέρνησή τους, ενώ αφετέρου οι δημοκρατικές και φιλελεύθερες δυνάμεις καθώς και οι Κόπτες της νέας κυρίως γενιάς συσπειρώνονται όλο και περισσότερο γύρω από τα κοσμικά, μη θρησκευτικά κόμματα και κινήσεις αποβλέποντας στην οικοδόμηση μιας δημοκρατικής και πλουραλιστικής Αιγύπτου που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θρησκευτικές ελευθερίες.

Ακολούθησε ο Δρ. Antoine Courban, Καθηγητής του Πανεπιστήμιου Saint-Joseph της Βηρυτού, ορθόδοξος διανοούμενος από το Λίβανο, ο οποίος αναφέρθηκε στα ελπιδοφόρα μηνύματα που κομίζουν οι αραβικές εξεργέσεις. Ο πυρήνας του μηνύματος που στέλνει ο κόσμος που ξεχύνεται στους δρόμους είναι ελευθερία και δημοκρατία, αξιοπρέπεια και σεβασμός του ανθρώπινου προσώπου, τόνισε ο ομιλητής ο οποίος επιπλέον υποστήριξε ότι ανεξάρτητα από την θρησκεία ή την ομολογία του καθενός, στο πρόσωπο των θυμάτων και των κακοποιημένων σωμάτων των εξεγερμένων οφείλουμε ως χριστιανοί να αναγνωρίσουμε το πρόσωπο του ίδιου του Χριστού. Με την εξέγερσή τους οι Άραβες, χριστιανοί και μοσυσουλμάνοι, επιχειρούν με μεγάλη καθυστέρηση να εισέλθουν στη νεωτερικότητα και να υπερασπιστουν τις αξίες της ελευθερίας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ανοχής, της διαφορετικότητας και της ειρηνικής συνύπαρξης, αξίες πρωτίστως και κατεξοχήν χριστιανικές.

Τέλος το λόγο πήρε ο π. Georges Μassouh, Διευθυντής του Κέντρου Ισλαμοχριστιανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Balamand στο Λίβανο, ο οποίος χωρίς να παραλείψει να υπενθιμίσει τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύουν για τους χριστιανούς αλλά και ευρύτερα για τους άλλους πολίτες οι ακραίες φονταμενταλιστικές ισλαμικές κινήσεις, υποστήριξε ότι οι εξεγέρσεις και οι επαναστάσεις που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής εμπεριέχουν και πολλά ελπιδοφόρα σημεία και μηνύματα, με κορυφαίο τη δίψα του κόμου για πολιτική και θρησκευτική ελευθερία, δημοκρατία, ισοπολιτεία, αλληλεγγύη, ανοχή του διαφορετικού. Υποστήριξε ωστόσο ότι μόνο ένα κοσμικού –και όχι θρησκευτικού ή θεοκρατικού– χαρακτήρα πολίτευμα μπορεί να παράσχει εγγυήσεις για τα παραπάνω, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι οι χριστιανοί στη Μέση Ανατολή ήταν διαχρονικά υπέρ του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους, υπέρ του κράτους δικαίου πέρα από θρησκευτικούς διαχωρισμούς.

Ακολούθησε γόνιμος διάλογος και ανταλλαγή απόψεων με τους παρευρισκόμενους, ενώ την εκδήλωση έκλεισε με κατάλληλη προσλαλιά ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος, ο οποίος αφού ευχαρίστησε τους συντελεστές για τη συμμετοχή τους και τις εξαιρετικά διαφωτιστικές εισηγήσεις τους, υπογράμμισε το διαχρονικό ενδιαφέρον και τη στήριξη της Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος προς τους χριστιανούς της Μέσης Ανατολής, υπενθιμίζοντας και αναδεικνύοντας ταυτοχρόνως το σημαντικό εκκλησιαστικό, ποιμαντικό και θεολογικό έργο που επιτελείται στα όρια του Πατριαρχείου Αντιοχείας και τις γόνιμες ανταλλαγές ανάμεσα σε ορθόδοξους από την Ελλάδα και στην Κίνηση της Ορθόδοξης Νεολαίας (MJO) στη Συρία και το Λίβανο.

Volos Academy for Theological Studies
P.O. Box 1308, 38001, Volos, GREECE
Tel. +302421093553, 93573
Fax +302421077115
www.acadimia.gr
info@acadimia.gr
http://www.facebook.com/volosacademy.theologicalstudies